Evcil hayvan sahibi olmak büyük bir sorumluluktur. Sevgiyle başlayan bu yolculukta bazen bilgi eksikliği veya yanlış alışkanlıklar, minik dostlarımızın sağlığını ve psikolojisini olumsuz etkileyebilir. Üstelik pek çok hata, iyi niyetle yapılsa da farkında olmadan tekrarlanır. İşte kedi ve köpek sahiplerinin en sık yaptığı 7 hatayı ve bunlardan kaçınma yollarını ele alıyoruz:
Yanlış 1: “Ev yemeği onlar için daha sağlıklıdır.”
Gerçek: Ne yazık ki ev yemekleri her zaman dostlarımız için sağlıklı değildir. İnsanların damak tadına göre tuzlu, baharatlı hazırlanmış yemekler; soğan, sarımsak gibi içerikler barındırabilir ve bunlar kedi-köpekler için toksik etkiler yaratabilir. Ayrıca ev yemekleri, bir evcil hayvanın ihtiyaç duyduğu besin değerlerini dengeli biçimde sağlamaktan uzak olabilir.
Doğrusu: Eğer evcil hayvanınızı ev yapımı gıdalarla beslemek istiyorsanız bile dengeli ve onun türüne uygun içeriklere odaklanmalısınız. Uzmanlar, evde hazırlanan mamaların vitamin-mineral oranlarının dikkatlice hesaplanmasını ve potansiyel zararlı gıdaların tariflerden çıkarılmasını öneriyor. En pratik ve güvenli yöntem ise, evcil hayvanlara özel hazırlanmış, veteriner onaylı mamaları tercih etmektir. Bu mamalar, dostunuzun ihtiyaç duyduğu protein, yağ, vitamin ve mineralleri doğru oranda içerir ve zararlı maddeler barındırmaz.
Yanlış 2: “Sürekli aynı mamayı vermek sıkıcı olur; mamayı sık sık değiştirmek gerekir.”
Gerçek: Sık aralıklarla mama değiştirmek, evcil hayvanınızın sindirim sistemini zorlayabilir. Özellikle hassas bünyeli kedi ve köpeklerde ani mama değişiklikleri ishal, gaz ve mide problemlerine neden olabilir. Her mamada farklı tat arayışı, onların damak zevkinden çok sindirim sağlığını etkiler.
Doğrusu: Mama değişimi gerekiyorsa (örneğin alerji, yaş dönemi değişimi veya veteriner tavsiyesi ile kilo kontrolü gibi durumlarda) bunu mutlaka kademeli bir geçişle yapın. Genellikle 5–7 güne yayılan bir geçiş süreci en güvenlisidir. Bu sayede dostunuzun sindirim sistemi yeni mamaya uyum sağlar. Gereksiz yere, sadece “sıkılmasın” diye mama değiştirmek ise önerilmez; eğer mevcut mamada bir sorun yoksa, devam etmek çoğunlukla en iyisidir.
Yanlış 3: “Kediler canları ne isterse onu yer; kendilerine zararlı olanı yemezler.”
Gerçek: Kediler meraklı canlılardır ve maalesef onlar için zararlı olan maddeleri de tüketebilirler. Örneğin çikolata veya üzüm gibi gıdalar kediler (ve köpekler) için son derece toksiktir ve ciddi zehirlenmelere yol açabilir. Aynı şekilde, zambak veya nergis gibi bazı ev bitkilerinin tek bir yaprağını yemek bile kedilerde ölümcül sonuçlar doğurabilir. Dolayısıyla kedilerin “neye ihtiyacı varsa onu yer” şeklindeki bir inanış doğru değildir.
Doğrusu: Kedinizin (ve köpeğinizin) erişebileceği ortamlardan toksik olabilecek yiyecekleri ve bitkileri uzak tutun. Evinizde bulunan bitkilerin evcil hayvanlar için güvenli olup olmadığını araştırın; zehirli oldukları bilinenleri (örneğin zambak, difenbahya, daffodil, aloe vera vb.) evcil dostlarınızdan ayrı tutun. Yiyecek dolaplarını kapalı ve emniyetli tutun. Kısacası, ev ortamını onların güvenliği için düzenleyin. Ayrıca, bilinçsizce zararlı bir madde yediklerini fark ederseniz vakit kaybetmeden veteriner hekime başvurun.
Yanlış 4: “Köpekler kemik yemeli, bu onların doğasında var.”
Gerçek: Köpeklerin kemikleri çok sevdiği doğru olsa da tüm kemikler onlar için güvenli değildir. Özellikle pişmiş kemikler kuruyup sertleştiği için kolayca parçalanıp sivri kıymıklar haline gelebilir; bu da sindirim sistemine ciddi zararlar verebilir. Pişmiş tavuk kemiği gibi kemikler, boğulma tehlikesi, bağırsak tıkanması ya da diş kırıkları gibi riskler taşır. Hatta ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), köpeklere “kemik ödülleri” verilmesinin beklenmedik veteriner acillerine ve hatta ölümlere yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Doğrusu: Çiğ ve büyük boyutlu kemikler, bazı durumlarda köpekler için hem diş sağlığı hem de mental uyarım açısından faydalı olabilir. Ancak çiğ kemik vermek istiyorsanız mutlaka veterinerinize danışın ve güvenilir kaynaklardan alınmış, taze ve büyük (yutamayacağı) kemikleri tercih edin. Genellikle kemikten gelen kalsiyum ve çiğneme ihtiyacı, kaliteli köpek mamaları ve güvenli çiğneme oyuncakları ile de karşılanabilir. Bu nedenle, kemik verme konusunda çok dikkatli olmak en doğrusudur.
Yanlış 5: “Kediye süt vermek iyi gelir.”
Gerçek: Bir kedinin ağzı sütle buluştuğunda çok hoşuna gitse de çoğu yetişkin kedi laktozu tolere edemez. Yani inek sütü içmeleri, genellikle ishal, gaz ve mide rahatsızlıklarına yol açar. Yavru kediler bile sütten kesildikten sonra laktaz enzimi üretimi azaldığı için inek sütünü sindirmekte zorlanır. Dolayısıyla “kedilere süt vermek” yaygın bir görüntü olsa da aslında pek de iyi bir fikir değildir.
Doğrusu: Kedilerin su dışında herhangi bir sıvı tüketmesine genellikle gerek yoktur. Eğer kedinize ödül niyetine süt benzeri bir şey vermek istiyorsanız, pet shoplarda satılan laktozsuz kedi sütü ürünlerini tercih edebilirsiniz. Bu ürünler kedilerin sindirim sistemine uygun olarak formüle edilir. Aksi takdirde, kediniz için en iyi içecek daima taze sudur.
Yanlış 6: “Tüy döküyorsa mamasını değiştirmeliyim.”
Gerçek: Tüy dökülmesi her zaman mamanın kalitesiz olduğu anlamına gelmez. Birçok kedi ve köpek, mevsim geçişlerinde doğal olarak daha fazla tüy döker (ilkbahar ve sonbaharda yoğun “tüy atma” görülmesi normaldir). Ayrıca stres, parazitler veya hormonal değişimler de tüy dökümünü artırabilir. Yani patinizin tüyleri dökülmeye başladı diye hemen mamayı suçlamak ve değiştirmek doğru değildir.
Doğrusu: Eğer aşırı ve anormal bir tüy dökülmesi fark ediyorsanız, öncelikle bir veteriner kontrolü ile altında yatan bir sağlık sorunu olmadığından emin olun. Örneğin deri hastalıkları, tiroid problemleri veya parazitler dışlanmalıdır. Mama değişimi ancak veterineriniz mevcut mamanın yetersiz besin içerdiğini veya alerji yaptığını düşünüyorsa gündeme gelmelidir. Kaliteli mamalar, içerisinde Omega-3 ve Omega-6 gibi yağ asitleri barındırarak sağlıklı deri ve parlak tüy yapısını destekler. Böyle içerikleri olan bir mamayla beslenen ancak hâlâ anormal tüy döken bir hayvanda, sorun muhtemelen mamadan ziyade başka bir etkendir.
Yanlış 7: “Etin çiği makbuldür, her çiğ et faydalıdır.”
Gerçek: Çiğ beslenmenin popülerliği artsa da her çiğ et ürünü güvenli veya faydalı değildir. Hijyenik olmayan koşullarda hazırlanan, kaynak güvenilirliği belirsiz çiğ etler Salmonella, E. coli, Listeria gibi zararlı bakteriler taşıyabilir. Bu bakteriler hem evcil hayvanınızda ciddi enfeksiyonlara yol açabilir hem de ev ortamında size bulaşma riski oluşturabilir. Ayrıca çiğ etin tek tip ve dengesiz beslenmeye neden olabileceği durumlar da mevcuttur.
Doğrusu: Eğer evcil hayvanınız için çiğ beslenme uygulamak istiyorsanız, çok dikkatli ve bilinçli olmalısınız. Güvenilir üreticilerden alınmış, analiz raporlarıyla kalitesi doğrulanmış ve uygun koşullarda dondurularak saklanmış ürünleri tercih edin. Soğuk zinciri bozulmamış çiğ mamalar, hem besin değerini korur hem de bakteri üreme riskini minimize eder. Ayrıca çiğ beslenmenin evcil hayvanınızın ihtiyaçlarına uygun dengede olduğundan emin olmak için bir veteriner beslenme uzmanına danışmanız en sağlıklı yaklaşımdır.
🐾 Sonuç: Doğru Bilgi, Sağlıklı Beslenmenin Temelidir – Evcil hayvanınızı sadece sevmeniz yetmez; onu doğru bilgilerle beslemeniz gerekir. Kulaktan dolma öneriler veya internetteki her bilgi maalesef güvenilir değil. Bunun yerine veteriner hekimlerin önerilerine kulak vermek ve güvenilir kaynaklardan edinilmiş güncel bilgileri uygulamak, patili dostlarımızın daha sağlıklı, uzun ve mutlu bir yaşam sürdürmesinin anahtarıdır.
📚 Kaynakça:
- akc.org “Transitioning Your Dog’s Diet.” American Kennel Club (AKC) (mama değişimlerinin kademeli yapılması gereği).
- petmd.com “FDA Warns Against Giving Dogs Bones and Bone Treats.” PetMD (pişmiş kemiklerin köpekler için yaratabileceği acil sağlık riskleri).
- webmd.com “Cats and Milk: Lactose Intolerance.” WebMD (kedilerin laktozu sindirememesi ve süt içmenin ishal gibi sorunlara yol açması).
- vcahospitals.com “Dogs and Raw Food Diets.” VCA Animal Hospitals (çiğ et ürünlerinin Salmonella gibi patojenler taşıyabileceği).